125
Kopalnia Soli w Wieliczce z uwagi na swoje cechy została w 1978 r. wpisana na Listę
Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO jako jeden z pierwszych dwunastu obiektów
na świecie.
Dzieje kopalni sięgają średniowiecza, kiedy to w przywileju Kazimierza I pochodzącym z 1044
r. nazywa się Wieliczkę „magnum sal alias Wieliczka”. Jest to pierwszy dokument historyczny,
w którym występuje nazwa Wieliczka i kopalnia. Pierwsze nadania solne na rzecz klasztoru
tynieckiego pochodzą od fundatora tego klasztoru, tj. Bolesława Chrobrego z 1105 r. W tym
czasie Wieliczka była centrum górnictwa solnego (obok rozwijającej się również Bochni),
gdzie wydobywano sól warzoną oraz sól kamienną w ciosanych blokach [
Zabytkowa
Kopalnia…
1992, s. 8]. W XIV wieku żupy dostarczały około 30% dochodu skarbca
królewskiego i jednocześnie były źródłem utrzymania dworu królewskiego oraz opłacania
zamków strzegących królestwa. Również solą wynagradzano dostojników dworskich,
a Kazimierz Wielki sfinansował w całości uczelnię – Akademię Krakowską (obecny
Uniwersytet Jagielloński).
Trasa turystyczna Kopalni Soli „Wieliczka” została przygotowana w 1997 roku, jednak jej
faktyczne utworzenie przypada na przełom lat 50. i 60. XX w. W tym to okresie pod
kierownictwem Aleksandra Batko dokonano gruntownych robót restauracyjnych. Trasa
obecnie funkcjonująca obejmuje 28 elementów.
Każdy etap trasy jest bardzo ciekawy i pełen towarzyszących mu historii. Najbardziej znana
Kaplica Św. Kingi została założona w 1896 r. w komorze wybranej w bryle soli zielonej.
Kaplica to pomieszczenie o 54 m długości, 15-18 szerokości i aż 10-12 m wysokości. Posadzka
tej kaplicy znajduje się 101 m pod powierzchnią ziemi. Kaplica te zbudowana została
z siedmiu elementów: 1) przedsionka, 2) nawy, 3-4) dwóch kaplic bocznych, 5) prezbiterium,
6) zakrystii oraz 7) chóru. Ołtarz złożony jest z trzech wnęk rozdzielonych czterema
kolumnami. Na środku ołtarza znajduje się figurka Bł. Kingi [Duda, Walońska 2000, s. 25].