Basic HTML Version
115
Tylmana z Gameren oraz osiemnastowieczny kościół Pijarów o bardzo eleganckiej fasadzie
zwieńczonej ażurowym szczytem.
Na terenie Starego Miasta znajdują się ponadto najbardziej reprezentacyjne gmachy
Uniwersytetu Jagiellońskiego, a tym najstarszy zachowany – Collegium Maius. Budynek ten,
zlokalizowany przy skrzyżowaniu ulic św. Anny i Jagiellońskiej, powstał w XV wieku
z fundacji Władysława Jagiełły. Pierwotnie jego wnętrza mieściły sale wykładowe oraz
mieszkania dla profesorów, a później także Bibliotekę Jagiellońską. W odnowionym na
początku drugiej połowy XX wieku budynku obecnie funkcjonuje Muzeum Uniwersytetu
Jagiellońskiego [Fabiański, Purchla 2001, s. 153]. Do gotyckiej architektury Collegium Maius
nawiązuje znajdujący się nieopodal gmach Collegium Novum, zaprojektowany w latach 80.
XIX wieku przez Feliksa Księżarskiego [Fabiański, Purchla 2001, s. 260-261].
Bardzo interesującymi zabytkami, o dużej wartości historycznej, są pozostałości krakowskich
murów miejskich, które wyznaczały niegdyś granice lokacyjnego miasta. Zachował się jedynie
fragment murów od strony północnej z reprezentacyjną Bramą Floriańską oraz basztami:
Pasamoników, Stolarską i Ciesielską. Już poza obrębem murów, w pobliżu Bramy Floriańskiej,
wybudowany został natomiast Barbakan stanowiący arcydzieło średniowiecznej architektury
obronnej. Powstały w latach 1498-1499 budynek zbudowany został na planie koła o średnicy
prawie 25 m, zwieńczony jest siedmioma wieżyczkami i posiada otwory artyleryjskie, które
niegdyś służyły do rażenia wroga. Początkowo Barbakan połączony był długą szyją z Bramą
Floriańską, co jeszcze podnosiło jego walory obronne [Rożek 2006, s. 61-62].
Na południe od Starego Miasta znajduje się Wzgórze Wawelskie z licznymi zabytkami,
dokumentującymi historię Polski od końca X wieku aż do czasów współczesnych. Najstarsze
ślady pobytu człowieka na Wawelu sięgają prehistorii – epoki kamienia łupanego. W VII
wieku wzniesienie stało się głównym ośrodkiem plemiona Wiślan, które wzniosło tutaj
drewniano-ziemny gród. Do tego okresu odnoszą się legendy o królu Kraku oraz Wandzie,
która nie chciała Niemca. Najstarsze zachowane zabytki, czyli fragmenty rotundy Najświętszej
Panny Marii oraz przylegające do niej resztki palatium książęcego wiązane są z dynastią